Slika 2. Shematski prikaz dvaju ekstremnih stanja koja se javljaju u atmosferi i moru u podrucju ekvatorskog Pacifika. Dok traje La Niña (gornji dio slike) pasati pusu preko cijelog Pacifika velikom snagom. Pri tom potiskuju povrsinski sloj oceana niz vjetar. Zbog rotacije Zemlje, struje u moru na sjevernoj su hemisferi otklonjene desno od smjera vjetra, na juznoj lijevo. Stoga, kao i zbog postojanja obalne zapreke na istocnoj strani oceana, stvara se povrsinska divergencija i, posljedicno, uzlazno strujanje u moru. Tom uzlaznom strujom donosi se hladna voda dubljih slojeva na povrsinu i tako nastaje podrucje niske povrsinske temperature mora u istocnom Pacifiku. Uzlazna struja prenosi i hranjive tvari iz dubine na povrsinu, sto - uz pogodni intenzitet Sunceva zracenja - omogucuje primarnu proizvodnju u moru te, u konacnici, povecanje ribljeg fonda u obalnim vodama Ekvadora i Perua. Buduci da se pod utjecajem vjetra topla povrsinska voda pomice prema zapadu, razina mora je uzdignuta na zapadu i spustena na istoku, a termoklina je nagnuta u suprotnom smjeru. To pogoduje stvaranju podrucja visoke povrsinske temperature u zapadnom dijelu ekvatorskog Pacifika sto opet podrzava uzlazno gibanje u atmosferi iznad mora. Uzlaznim gibanjem zahvacen je vlazan zrak koji u zapadni Pacifik donose pasati pa to omogucuje nastanak obilnih oborina. Zrak u visini vraca se prema istocnom Pacifiku, gdje se iznad podrucja niske povrsinske temperature mora spusta. Tako se zatvara cirkulacija u atmosferi poznata pod imenom jednog od prvih meteorologa koji su je istrazivali - G. T. Walkera.
El Niño (donji dio slike) pocinje se razvijati kad pasati oslabe, u prvom redu iznad zapadnog Pacifika. Kao posljedica, u moru se dogadaju dva osnovna procesa. U jednu ruku, intenzitet morskih struja opada, a na zapadu povrsinske struje cak mogu obrnuti smjer, dok se nagibi razine mora i termokline smanjuju. U drugu ruku, u oceanu nastaju tzv. ekvatorski Kelvinovi i Rossbyjevi valovi koji takoder utjecu na gibanje u moru te na polozaj razine mora i termokline. Vazna posljedica spomenutih procesa jest ta da se podrucje visoke povrsinske temperature mora pomice prema istoku, istocno od datumske granice, a s njime i podrucje uzlaznih atmosferskih gibanja i oborine. Iznad zapadnog Pacifika razvija se silazno gibanje u atmosferi, pa tako atmosferska cirkulacija sasvim promijeni svoj oblik. Buduci da je za ovakva ekstrema povrsinski sloj mora deblji u istocnom Pacifiku te da je uzlazno strujanje gotovo svugdje oslabljeno, smanjen je donos hranjivih tvari na povrsinu oceana i reducirana je primarna proizvodnja a time i riblji fond - sto je jedan od izvornih pokazatelja o posebnom stanju istocnog dijela ekvatorskog Pacifika.